آیین نامه اجرایی کنوانسیون تغییر آب و هوا و پروتکل های الحاقی

تاریخ تصویب : ۱۳۹۱/۰۹/۱۹ شماره ابلاغیه : ۲۱۷۸۴۵/ت۴۸۱۵۳هـ تاریخ ابلاغیه : ۱۳۹۱/۱۱/۰۷
آیین نامه اجرایی کنوانسیون تغییر آب و هوا و پروتکل های الحاقی

وزارت امور خارجه ـ سازمان حفاظت محیط زیست

هـیئت وزیـران در جلـسه مورخ ۱۹/۹/۱۳۹۱ بـنا به پیـشنهاد شمـاره ۱۰۰/۴۰/۱۴۳۲۴/۹۱ مورخ ۲۰/۲/۱۳۹۱ وزارت نیرو و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، آیین نامه اجرایی کنوانسیون تغییر آب و هوا و پروتکل های الحاقی را، به شرح زیر تصویب نمود:

آیین نامه اجرایی کنوانسیون تغییر آب و هوا و پروتکل های الحاقی

ماده۱ـ در این آیین نامه اصطلاحات زیر در معانی مربوط به کار می روند و معادل انگلیسی آنها به شرح پیوست که تأیید شده به مهر «دفتر هیئت دولت» است تعیین می شود.
الف ـ کنوانسیون: کنوانسیون تغییرات آب و هوا مصوب ۱۳۷۱ هجری شمسی برابر با ۱۹۹۲ میلادی.
ب ـ پروتکل: پروتکل کیوتو در مورد کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغییر آب و هوا.
ج ـ کنفرانس متعاهدین: کنفرانس اعضای کنوانسیون، که سالانه با شرکت تمامی کشور های عضو برگزار می شود.
د ـ کارگروه ملی: کارگروه ملی تغییر آب و هوا متشکل از نمایندگان وزارتخانه ها و سازمان های مرتبط که تعیین کننده سیاست ها و راهبردهای اجرایی کشور در ارتباط با کنوانسیون و پروتکل در کشور می باشد.
هـ ـ مرجع صلاحیتدار ملی: دستگاه مسؤول در سطح ملی به عنوان مرجع رسمی هماهنگی و تأیید نهایی پروژه های مکانیسم توسعه پاک.
و ـ هیئت بین الدول تغییر آب و هوا: نهاد بین المللی که در سال ۱۹۸۸ مشترکاً توسط سازمان هواشناسی جهانی و برنامه محیط زیست ملل متحد تأسیس گردید تا به بررسی یافته های علمی در زمینه تغییر آب و هوا بپردازد.
زـ تسهیلات محیط زیست جهانی: مکانیسم مالی بین المللی که در سال ۱۹۹۴ با هدف تأمین مالی پروژه های مرتبط با تغییر آب و هوا، تنوع زیستی، آب های بین المللی و لایه ازن تأسیس گردید.
ح ـ گزارش سالانه تغییر آب و هوا: گزارشی که براساس گزارش دستگاههای عضو کارگروه ملی در زمینه تغییر آب و هوا توسط کارگروه یادشده تهیه و به دفتر هیئت دولت ارایه می شود. این گزارش مشتمل بر وضعیت انتشار گازهای گلخانه ای از بخش های مختلف، اقدامات اجرایی دستگاه ها در زمینه کاهش انتشار، آسیب پذیری در بخش های مختلف از تغییر آب و هوا و اقدامات درخصوص سازگاری با آنها، کمبودها و نیازهای دستگاه ها از دیدگاه مالی، فنی اداری درخصوص اجرای وظایف محوله، عملکرد درخصوص ظرفیت سازی، آموزش و تحقیقات تغییر آب و هوا و نیز همکاری های بین المللی می باشد.
ط ـ گزارش ملی: گزارشی که در آن فعالیت های کشور در اجرای مفاد کنوانسیون و براساس مصوبات اجلاس اعضای کنفرانس متعاهدین و طبق دستورالعمل هیئت بین الدول تغییر آب و هوا توسط سازمان حفاظت محیط زیست با اولویت استفاده از منابع بین المللی تدوین می شود.
ماده۲ـ راهبردهای اجرایی کشور در ارتباط با کنوانسیون و پروتکل به شرح زیر تعیین می گردد:
الف ـ ایجاد زیرساختها و ساز و کارهای لازم برای تحقق اهداف کنوانسیون و پروتکل.
ب ـ اصلاح الگوهای تولید و مصرف انرژی و نیز افزایش سهم منابع انرژی کم کربن در سبد انرژی کشور در راستای کاهش روند انتشار گازهای گلخانه ای.
ج ـ توسعه و کاربرد فناوریهای نوین و فاقد آلایندگی.
د ـ افزایش تولید و ترویج استفاده از انرژی های نو و تجدیدپذیر.
هـ ـ استفاده حداکثری از ظرفیتها و تسهیلات محیط زیست جهانی و منطقه ای در ابعاد مختلف فنی، اقتصادی و آموزشی در چارچوب کنوانسیون و پروتکل.
و ـ حمایت از تحقیقات و پژوهشهای داخلی در جهت تحقق اهداف کنوانسیون و پروتکل.
زـ ایجاد آمادگی لازم جهت پیشگیری و مقابله با پیامدهای سوء تغییر آب و هوا.
ح ـ توسعه استفاده از مشوقهای اقتصادی به منظور ایجاد انگیزه برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای.
ماده۳ـ کارگروه ملی با مسئولیت معاون ذی ربط سازمان حفاظت محیط زیست و با عضویت نمایندگان تام الاختیار وزارتخانه های امور خارجه، امور اقتصادی و دارایی، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، جهاد کشاورزی، راه و شهرسازی، صنعت، معدن و تجارت، کشور، نفت، نیرو و ارتباطات و فناوری اطلاعات و معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور و سازمان انرژی اتمی ایران و سازمان ملی استاندارد ایران به منظور انجام وظایف زیر تشکیل می شود:
الف ـ برنامه ریزی جهت تحقق اهداف و اجرای مفاد کنوانسیون و پروتکل در چارچوب راهبردهای موضوع ماده (۲).
ب ـ تعیین راهبردهای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و اهداف کمّی و کیفی مرتبط با آن و نیز وظایف دستگاههای عضو به منظور تحقق اهداف مذکور به صورت سالانه و همچنین برای افقهای پنج ساله به تفکیک سهم هر یک از دستگاه های اجرایی و در صورت ضرورت ارایه به هیئت وزیران جهت بررسی و تصویب.
ج ـ بررسی و تلفیق گزارشهای دستگاههای عضو کارگروه ملی و تدوین گزارش سالانه و ارایه آن به دفتر هیئت دولت.
دـ بررسی و تصویب گزارش ملی.
هـ ـ بررسی و اولویت بندی پروژه های پیشنهادی دستگاهها برای استفاده بهینه از ظرفیت های بین المللی و ملی در چارچوب اهداف کنوانسیون و پروتکل.
وـ ظرفیت سازی و پیگیری استفاده از اعتبارات بین المللی جهت اجرای پروژه های مصوب کارگروه ملی.
زـ برنامه ریزی جهت اجرای آموزشهای تخصصی و سایر آموزشهای لازم مرتبط با هدف کنوانسیون و راهبردهای موضوع ماده (۲) از جمله نحوه تهیه گزارشات سالانه با بهره گیری از امکانات ملی و بین المللی.
ح ـ برنامه ریزی به منظور فرهنگ سازی و اطلاع رسانی درخصوص اهداف کنوانسیون و پروتکل.
ط ـ تعیین اصول کلی و محورهای کاری کارگروه مذاکراتی و تشکیل کارگروه تخصصی مذاکراتی به منظور طرح و دفاع از مواضع و پیشنهادات جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با مفاد کنوانسیون و پروتکل.
ی ـ تدوین ساختار کارگروه مذاکراتی براساس مباحث مورد مذاکره در چارچوب کنوانسیون و پروتکل های الحاقی و تعیین شرایط اختصاصی اعضای آن متناسب با ساختار تدوین شده.
ک ـ انتخاب اعضای کارگروه مذاکراتی از بین نمایندگان معرفی شده از سوی دستگاه های عضو کارگروه ملی برای عضویت در کارگروه مذاکراتی.
تبصره۱ـ اعضای معرفی شده توسط بالاترین مقام اجرایی دستگاه مربوط با حکم رییس سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان عضو کارگروه ملی برای مدت سه سال منصوب می شوند. دوره مأموریت اعضای مذکور در صورت معرفی مجدد از سوی دستگاه ذی ربط قابل تمدید است.
تبصره۲ـ دبیرخانه کارگروه ملی در سازمان حفاظت محیط زیست مستقر می باشد.
تبصره۳ـ اعضای معرفی شده توسط بالاترین مقام اجرایی دستگاه مربوط در صورت انتخاب توسط کارگروه ملی که متناسب با ساختار موضوع بند (ی) صورت می گیرد با حکم رییس سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان عضو کارگروه مذاکراتی برای مدت سه سال منصوب می شوند. دستگاهها می توانند نمایندگان خود در کارگروه ملی را نیز برای عضویت در کارگروه مذاکراتی معرفی نمایند. دوره مأموریت اعضای مذکور، منوط به معرفی مجدد دستگاههای مربوط و تأیید کارگروه ملی قابل تمدید است. ریاست کارگروه مذاکراتی بر عهده رییس کارگروه ملی می باشد.
تبصره۴ـ کارگروه ملی می تواند حسب نیاز و حسب مورد از افراد صاحب نظر و متخصص در زمینه کنوانسیون و پروتکل برای شرکت در جلسات (بدون حق رأی) دعوت نماید.
ماده۴ـ وظایف مشترک دستگاههای عضو کارگروه موضوع ماده (۳) این تصویب نامه به شرح زیر تعیین می شود:
الف ـ تهیه گزارش مرتبط با وظایف دستگاه ذی ربط در هر سال در چارچوب دستورالعملی که از سوی کارگروه ملی تهیه و ابلاغ می شود و تحویل آن به دبیرخانه کارگروه ملی تا پایان تیرماه سال بعد.
تبصره ـ دبیرخانه کارگروه ملی موظف است گزارش سالانه را تا پایان مرداد ماه سال بعد تهیه و به هیئت وزیران (دفتر هیئت دولت) ارائه نماید.
ب ـ برنامه ریزی و ایجاد ساختار سازمانی متناسب با استفاده از کارشناسان با صلاحیت لازم حتی الامکان از طریق جایگزینی پست های سازمانی موجود و در صورت لزوم استفاده از سایر راهکارهای قانونی تا پایان دوره تعهدات کنوانسیون.
ج ـ تأمین ساز و کار لازم برای تولید اطلاعات مورد نیاز تهیه گزارش موضوع بند (الف).
د ـ تدوین برنامه های آموزشی تخصصی مرتبط با اهداف کنوانسیون و پروتکل در حیطه وظایف خود و اعلام آنها به کارگروه ملی.
هـ ـ پیش بینی و تأمین بودجه و امکانات مورد نیاز به منظور اجرای تکالیف مصوب موضوع بند (ب) ماده (۳).
تبصره ـ دستگاههای اجرایی مکلفند بخشی از اعتبارات پژوهشی خود را به منظور اجرای تکالیف موضوع این بند هزینه نمایند.
ماده۵ ـ حوزه مسئولیت دستگاههای عضو کارگروه ملی برای تهیه گزارش انتشار گازهای گلخـانه ای براساس دستورالعمل هیئت بین الدول تغییر آب و هوا و ارایه آن به کارگروه ملی به شرح زیر است:
الف ـ وزارت نیرو: مصرف سوخت در نیروگاه های حرارتی و میزان نشر ناشی از تصفیه خانه های فاضلاب شهری به روش بی هوازی.
ب ـ وزارت نفت: فرآیندهای اکتشاف، استخراج، پالایش و انتقال نفت خام، گاز و فرآورده های نفتی و انتشارات احتراقی و فرآیندی واحدهای پتروشیمی، مصرف سوخت در کاربری های مختلف صنعت نفت و گاز.
ج ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت: صنایع با اولویت گازهای گلخانه ای فرآیندی صنایع انرژی بر.
د ـ وزارت جهاد کشاورزی: بخش دام، زراعت و جنگل ها و مراتع.
هـ ـ وزارت کشور: مراکز دفن پسماند.
و ـ وزارت راه و شهرسازی: مصرف سوخت در بخش های حمل و نقل، خانگی ـ تجاری با همکاری وزارت کشور.
ماده۶ ـ وزارت راه و شهرسازی (سازمان هواشناسی کشـور) موظف است نسبت به تقویت و تکمیل «شبکه ملی پایش آب و هوا» با همکاری وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (مؤسسه ملی اقیانوس شناسی) و سازمان فضایی ایران اقدام نماید.
ماده۷ـ دانشگاهها، پژوهشگاهها و مراکز آموزشی و پژوهشی پس از تصویب هیئت امناء و با رعایت بند (ب) ماده (۲۰) قانون برنامه پنجساله توسعه جمهوری اسلامی ایران، مکلفند پنج درصد (۵%) از اعتبارات پژوهشی خود را صرف تحقیق و توسعه در زمینه موضوعات مرتبط با تغییر آب و هوا نمایند.
تبصره ـ فهرسـت دانشگاهها، پژوهشکده ها و مراکز مربوط موضوع این ماده به پیشنهاد وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به تصویب کارگروه ملی می رسد.
ماده۸ ـ وزارتخانه های نفت و نیرو موظفند به ترتیب نسبت به تهیه و انتشار تراز جامع هیدروکربوری و انرژی کشور به صورت سالانه و پنجساله اقدام نمایند.
ماده۹ـ دستگاههای اجرایی می توانند از همه ساز و کارهای پیش بینی شده در ماده (۳) آیین نامه تضمین برای معاملات دولتی موضوع تصویب نامه شماره ۴۲۹۵۶/ت۲۸۴۹۳ مورخ ۱۱/۸/۱۳۸۲ و اصلاحات بعدی آن، در پروژه های مرتبط با ساز و کارهای بین المللی مندرج در کنوانسیون و پروتکل، اعم از اینکه طرف قرارداد داخلی یا خارجی باشد استفاده نمایند.
ماده۱۰ـ اعتبارات لازم برای اجرای تکالیف مقرر در این آیین نامه در چارچوب بودجه سنواتی دستگاههای ذی ربط پیش بینی و پس از تأمین از محل اعتبارات مصوب مربوط در اختیار دستگاههای مذکور قرار می گیرد.
تبصره ـ کارگروه ملی از محل اعتبارات مصوب مربوط و در صورت وجود اعتبار از محل کمک های بین المللی، بخشی از هزینه های اجرای تکالیف موضوع این آیین نامه برای دستگاههای اجرایی را در چارچوب دستورالعمل داخلی خود تأمین و پرداخت خواهد نمود. تأمین مابقی هزینه ها برعهده دستگاههای ذی ربط بوده و عدم تخصیص اعتبارات بین المللی رافع مسئولیت دستگاههای مذکور نمی باشد.
ماده۱۱ـ با ابلاغ این آیین نامه، تصویب نامه های شماره ۱۰۴۵۴۸/ت۳۹۲۱۳ک مورخ ۲۴/۵/۱۳۸۸ و شماره ۲۴۸۲۱۶/ت۳۹۲۱۳هـ مورخ ۱۶/۱۲/۱۳۹۰ و تصمیم نامه شماره ۲۵۲۱۳۴/۳۹۲۱۳ مورخ ۲۲/۱۲/۱۳۹۰، لغو می شود.

معاون اول رئیس‎جمهور ـ محمدرضا رحیمی